Sáng sớm cuối tháng 9, ông Mười (64 tuổi, ngụ thị trấn Tân Lập, huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An) chạy xe máy đến chợ cách nhà hai km. Một lúc sau, anh ta quay lại với mớ vừng nhỏ, lắc đầu nói: “Tôi sống ở vùng lũ cả đời, cá ở đó nấu cơm mà năm nay phải ra chợ mua, giờ thấy đời lắm rồi. Kể cũng lạ.

Gần nhà anh, cái chuồng cá khung sắt, cột bê tông nhà hàng xóm mới đầu tư 13 triệu đồng, trưa hôm trước họ bịt mũi, kéo cá ra kiểm tra thì được khoảng hai con. Hàng kg rô phi, rô phi, cá trê rửa kính Đang là mùa lũ nhưng mực nước sông thấp hơn bờ đê hơn một mét, trong đê, ruộng lúa vừa thu hoạch rơm rạ, mặt đất nắng như thiêu. Và nứt nanh, gần 2 kg cá Ảnh: Hoàng Nam.

Ông già Mười nhớ lại cách đây khoảng 10 đến 20 năm, cánh đồng này năm nào cũng ngập lụt, cả cánh đồng vào buổi sáng trắng muốt hoa loa kèn dại. Giữa cánh đồng, chiếc xuồng ba lá đang trượt dữ dội, rung rinh bẫy nước, bông hẹ, bông điên điển cười … Dưới nước, con chồn cái đuôi là gì? Mã trò đang lớn lên để kiếm chác Trở thành nơi cư trú lý tưởng cho Anaba, các loài động vật chân đầu, cá bông lau, cá lóc, cá linh cũng cần từ 5 đến 7 giạ, cá linh chỉ cần làm sạch lưới dài 20m, hai phân rưỡi, nửa tiếng là sẽ sạch, chỉ cần chọn vài con. Ăn thì giữ lại mắm, còn lại nấu cho lợn ăn ”- Tưởng nhớ người xưa này lũ cá thượng nguồn, cá trong ao ngập hết nên kênh nào cũng có một con. Bắt cá. Gái điếm ngồi trên mũi tàu treo mồi chuối, sâu róm trên lưng cắn cá kéo phao, chúng chỉ chọn con to mình muốn bắt, một con nhỏ. Ở cửa sông có mái dài 4-5 m, đường kính 2,5 m, có khi bốc được cả trăm kg cá, nếu mái cũ kỹ một chút thì phải dỡ bỏ vì không còn chỗ chứa. Cá sẽ bị vỡ.

Vào mùa nước rút, khi nước chỉ cao hơn thắt lưng, người dân dùng dây hãm bằng kim loại để dẫn mọi người đi dọc bờ ruộng bằng thanh gỗ để dọn sạch cỏ dại và hoa súng, rồi thu gom vào một góc ruộng. Ngoài việc giữ phù sa trên ruộng, tảo và hoa loa kèn vẫn sẽ là phân xanh của đất trong vụ thu hoạch sau. Những năm này, đất đai màu mỡ, mầm bệnh, cỏ dại bị lũ cuốn trôi nên người dân ít sử dụng phân bón, hóa chất.

Nhà ông cụ cách đó khoảng 11 km, ông Nan Ming gầy lắm, nói ngắn gọn là nhờ con trai dừng xe máy trước nhà dọc kênh Wanngen. Ngôi nhà cấp 4 này được xây tường gạch kiên cố, phía trước là con đường rộng gần 3m được trải bê tông hai chân. -3 mét nước Nơi có ngôi nhà vững chãi này là một túp lều lá, mỗi lần về quê, tôi lại đóng xuồng trên đó. Đó là của người khác, nói với con trai của bạn. Người đàn ông 62 tuổi vội đốt điếu thuốc rồi lặng đi, ánh mắt đầy thương nhớ về trận lũ vừa qua. Nghĩa trang phải đợi nước rút. Ảnh: Hoàng Nam. – Nam Minh tên thật là Danh Văn Minh, gốc Khmer Trà Vinh (Khmer Trà Vinh), cả gia đình lưu vong từ nhỏ ở Cần Anốt. Năm anh 20 tuổi, nhà chị đông con, cơm không đủ ăn. Nam Minh bỏ quê lên Tân Thành ở nhờ nhà người quen thuê làm đồ đạc. Anh nhớ rõ ngày đầu tiên về nước năm 1978, cũng là mùa lũ lịch sử. Chỉ qua một đêm, hàng trăm ha lúa ngập trong nước. Thiếu gạo, Minghe và hàng nghìn gia đình phải ăn thiếu thốn và đổ xăng.

Ba năm sau mùa đói kém, Mingen gặp cô gái, nhưng cô ấy đang ở gần đó. Hai người trở lại mảnh đất này, dùng bờ sông chặt tre, xin chủ nhà dựng một căn nhà gỗ nhỏ để ở. Những năm sau đó, ba người con lần lượt ra đời. Xa cánh đồng non nước rực rỡ. Đội công nông nhanh chóng thương lượng, rời ruộng, cho máy lên thuyền, nổ máy chạy hết tốc lực.

Minh về nhà kịp giờ vì túp lều nhỏ đã ngập nước rồi. Anh phải nhờ hàng xóm dùng những thân cây tre kê đỡ chiếc giường nhỏ trên mực nước lũ làm nơi trú ngụ cho vợ con. Tại khu vực này, hàng trăm ha lúa đã chín. Những ao cá ven bờ thấp cũng chìm trong nước. Con người và vật nuôiPhải ở trên gác xép trên mặt đất ở độ cao của linh hồn nước. Một số nhà nằm ở vùng trũng, nước dâng cao phải khoét tường mới vào được nhà, mọi sinh hoạt hàng ngày đều phải dùng ca nô. Sau đó, dùng sào tre vớt bông lúa chìm trong nước chuyển màu, sờ thấy khô. Minh dùng những tấm gỗ ghép lại để làm quan tài cho các em nhỏ. Năm đó bốn phía chỉ thấy bạch quang chạy về phía cuối chân trời. Minh rơi nước mắt không nhấc nổi đất di chuyển chéo thân tre làm nơi treo tạm quan tài. Hong Shuiping mất gần một tháng trước khi hai đứa trẻ được chôn cất đàng hoàng.

Người dân vùng lũ thường thấy một gia đình vừa qua đời đang đi ngang qua. Một túp lều lá nhỏ với những ngọn đèn dầu trên cánh đồng lúa. Những người giăng câu, giăng lưới từ các xứ khác không hiểu phong tục này: đêm mưa ở vùng lũ, họ đi theo ánh sáng. Nam Minh cho biết khi chúng tôi đến nơi đặt quan tài rất lạnh, họ rụng rời chân tay, không thể tin được.

Sau năm năm mất, vào một buổi sáng mùa lũ năm 1996, Năm Minh cùng một nhóm người lao động ở xứ lạ gần một tháng mới về, ghé chợ mua gạo cho vợ con. Bột muối. Tàu vừa vào chợ, từ xa có người quen biết được tin dữ. Khi đến gần nhà, Minh nhìn thấy đằng xa chiếc ca nô của nhà hàng xóm lững thững trên chiếc ca nô, điều này đã báo cho anh một thông tin đáng ngờ. Anh ta đã gục ngã.

Một buổi chiều, khi đang bơi xuồng đi thăm người quen, vợ Minh đột ngột đổ bệnh. Ở nơi “khỉ ho cò gáy” thiếu thuốc, nàng ngất xỉu giữa biển rộng và chết trên chiếc thuyền ba lá. Ngoài chiếc giường, căn nhà gỗ của hai vợ chồng là nơi ăn ngủ, trống trải. Hàng xóm thấy vậy, mỗi người góp nửa tấm ván nằm để anh đưa quan tài về cho vợ. Không có chỗ để phi tang, Minh bỏ quan tài xuống xuồng rồi buộc dây vào chòi. Mấy hôm sau lũ rút, anh ta đưa xác vợ lên đồi cao của một người quen cách đó ba cây số để chôn cất. Đồng bằng sông Cửu Long đã bị ảnh hưởng bởi lũ lụt trong một thời gian dài. Trong 20 năm qua, miền Tây đã trải qua một số trận lũ lớn như năm 2000, 2001, 2002 và 2011. Trong đó, trận lũ năm 2000 là trận lũ lịch sử lớn nhất trong vòng 70 năm qua. Đỉnh Tân Châu (An Giang) cao 4,78 m, cao hơn các đỉnh lịch sử năm 1978 và 1996 từ 30 đến 50 cm.

Trận lũ lụt năm 2000 đã ảnh hưởng đến 8 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, làm 481 người chết và thiệt hại gần 4 nghìn tỷ đồng về thu hoạch và nhà ở. Tại Long An, mưa lũ đã làm 75.000 ha lúa bị ngập và mất trắng, 600.000 người mất nhà, hàng trăm trường học, cây số cầu đường bị hư hỏng, 78 người chết; tổng thiệt hại hơn 670 tỷ đồng . . Do không có hệ thống đê điều nên vào mỗi mùa lũ không thể phân biệt được sông, kênh, rạch và đường sá, bị nước biển bao vây. Mọi hoạt động, sinh hoạt của dân cư đều được thực hiện trên ca nô. “Lúc đó tôm cá nhiều lắm nhưng hàng năm có hàng trăm người chết, đa số là trẻ em, sau lũ lụt, nhà cửa, đường sá bị phá hủy, phải khắc phục”, ông Nguyễn Bilong An viết thư tỉnh.

Từ những năm 2000, tỉnh Long An và nhiều tỉnh miền Tây khác đã bắt đầu đầu tư các khu dân cư, đường giao thông vượt lũ cho người dân sinh sống. Mấy tháng nước nổi giúp cuộc sống ổn định.

Trong trận lụt lịch sử năm 2000, mọi người đã chèo xuồng quanh khu chợ ở thị trấn Moka (nay là thị trấn Jiantong, huyện Long An). Nhiếp ảnh: Lam Chiểu.

Trong cuốn sách “Những ngày cuối cùng của sông Mekong lớn”, Giám đốc Dự án Đông Nam Á Brian Eyler -LESnson (Mỹ) đã chỉ ra rằng, 2017 Ủy ban sông Mekong xác định lũ lụt hàng năm ở đồng bằng thiệt hại khoảng 60-70 triệu USD, vùng nước nổi cũng được hưởng lợi 80 tỷ USD. Phù sa từ lũ sông hàng năm là dạng cơ bản của Đồng bằng sông Cửu Long.

“Trong 3000 năm qua, sông Mekong vận chuyển khoảng 150 triệu tấn phù sa qua hệ thống này mỗi năm. Hệ thống của nó đã đạt đến điểm này. — Nan Minh không giỏi về số lượng và điềuThùng rác này. Sau một mùa lũ buồn, ông cùng các con chuyển đi xứ khác. Nhà mới của anh cách đó hơn chục cây số, có đê bao quanh, năm nào người ta cũng trồng được ba vụ. Anh ta cặp kè với một phụ nữ địa phương và có bốn người con. Về lâu dài, cần tăng cường đầu tư phân bón, hóa chất. Do đó, không có mùa giải phụ. Bờ kè cao trước đây dùng để ngăn lũ nhưng nay nước không chảy ngược trở thành “pháo đài”.

“Trước đây chỉ lo thiếu gạo chứ không phải thiếu cá, mùa nước lên thì cá làm tổ. Đánh cá, cá vược không ăn được, giờ bón phân thối quá, nước chưa về, kiến, cá. Nó tuyệt chủng rồi, con cháu cũng lần lượt bỏ xứ ra đi ”, Nan Ming nói, giọng rất buồn. >> Hình: Đồng bằng sông Cửu Long trong lũ lụt-Hoàng Nam